Wat is het?
De overgang is een fase die begint vanaf het 40ste levensjaar en soms pas eindigt als een vrouw de 60 jaar heeft bereikt. De overgang begint bij iedere vrouw op een ander moment, de duur van deze periode verschilt van vrouw tot vrouw en eindigt ook op een andere leeftijd.
De fases in de overgang:
- De premenopauze – kan beginnen rond de 40 jaar
- De perimenopauze – bij ongeveer 45 jaar en kan duren tot 53 jaar
- De menopauze – is één moment, gemiddeld op 51 jarige leeftijd
- De postmenopauze – begint na je 53e en kan doorlopen tot 60 jaar
Premenopauze
Dit is de periode die (ver) voor de laatste menstruatie ligt. De productie van de hormonen oestrogeen en progesteron wordt tijdens deze periode minder stabiel en vooral de productie van oestrogeen. De voorraad eicellen, die inmiddels sterk zijn afgenomen, geeft het signaal voor deze verminderende productie. De eierstokken gaan minder en onregelmatiger oestrogeen en progesteron produceren. Hierdoor wordt het moeilijker om de eicellen te laten rijpen en een eisprong te laten plaatsvinden. Daarbij heeft het minder invloed op het baarmoederslijmvlies en de opbouw van het vlies raakt ontregelt.
Sommige vrouwen merken er nog weinig van dat ze in de premenopauze zitten omdat de menstruatie gewoon doorgaat. Ongeveer 80% van de vrouwen krijgt pas klachten als ze dicht in de buurt van hun laatste menstruatie komen. De volgende symptomen en klachten zijn waarneembaar in deze fase:
- veranderende menstruatie
- opvliegers
- nachtelijk transpireren
- stemmingswisselingen
- vermoeidheid
- gevoelige borsten
- hoofdpijn
Een vrouw weet niet wanneer ze in deze fase is beland, je hebt dit meestal niet direct in de gaten. Sommige factoren kunnen de overgang vervroegen, zoals bijvoorbeeld roken.
Perimenopauze
Peri betekent ‘in de buurt van’, dus de fase die dicht tegen de menopauze aan ligt. Naarmate je dichter bij de menopauze komt, hoe meer veranderingen er in de menstruatie plaatsvinden. De productie van oestrogeen en progesteron wordt nog onstabieler. Deze schommelingen en afname van de productie zorgen ervoor dat de menstruatie nog meer verandert.
Naast de bij de premenopauze genoemde klachten, komen er in deze fase ook andere overgangsklachten bij, zoals:
- Gewichtstoename
- Hartkloppingen
- Last van gewrichten en spieren
- Vaginale klachten, zoals droogte en pijn
- Blaasontstekingen
- Incontinentie
- Verminderd libido
- Haaruitval en droge huid
Menopauze
De menopauze is geen fase, maar een moment. Dit moment is pas achteraf vast te stellen, namelijk als het moment waarop de laatste menstruatie heeft plaatsgevonden. Dit is het geval als een vrouw 12 maanden niet meer heeft gemenstrueerd. Het enige symptoom van deze fase, is het daadwerkelijke stoppen van de maandelijkse bloedingen.
Postmenopauze
De fase die volgt na de laatste menstruatie, na de menopauze, wordt de postmenopauze genoemd. De overgangsklachten nemen af, maar zeker nog niet voorbij zijn. Het lichaam moet weer een nieuwe balans vinden in de hormoonhuishouding en dat duurt enige tijd. De oestrogeen productie is nog maar 40% van wat het produceerde tijdens de vruchtbare jaren.
De productie van progesteron daalt tot dat er vrijwel geen progesteron meer wordt gemaakt en het mannelijke hormoon testosteron is ongeveer 50% van wat het daarvoor was. In verhouding is er meer testosteron aanwezig in het lichaam na de overgang en dit zorgt ervoor dat vrouwen zich energieker en krachtiger gaan voelen in deze periode.
De hormoonhuishouding is volledig veranderd na het doormaken van de gehele overgang. Dit brengt een aantal verhoogde risico’s met zich mee zoals osteoporose en hart- en vaatziekten.
Wat je zelf kunt doen aan je eigen overgangsklachten
Tijdens de overgang met de bijbehorende overgangsklachten is het van belang dat je je eigen lichaam goed kent. Niet elke overgangsklacht zoals hierboven beschreven kan worden toegekend aan de overgang.
Het is bekend dat de relatie overgang en voeding erg groot is. Kijk eens naar je voedingspatroon, je kunt eventueel al zelf kleine verbeteringen aanbrengen. Mocht je zelf er niet uitkomen, kun je natuurlijk hulp inschakelen van een professional. Die geeft je inzicht in wat er in je lijf gebeurd en kan je de juiste adviezen geven.
Better Lifestyle: de regie over je eigen welzijn